Ballonvossenjacht 10 september 2017, door Jeroen PA1JRN

Sinds 1975 wordt elk jaar de ballonvossenjacht georganiseerd. De eerste initiatiefnemer was ooit het radioprogramma Hobbyscoop van Radio 2 te Hilversum, maar op dit moment is het in handen van onze Hilversumse collega’s van Radio Club ’t Gooi (PI4RCG). Elk jaar trekt de ballonvos de aandacht van duizenden zend- en luisteramateurs in binnen en buitenland. Deze kunnen zich inmelden op 70cm, 2m, HF of via Echolink voor een QSL kaartje en ervoor kiezen om actief of passief de ballon te volgen. Zelf meldde ik me rond 10:30 uur kort in via PI2NOS, wat ondanks de enorme pile-up zeer vlot verliep.

De 2017 editie is de 3e keer dat ikzelf actief mee jaagde naar de ballon. In 2014 eindigde ik samen met Gijs PA2GN als 17e en in 2015 samen met Thom PA9T als 32e.

De vos is een met helium gevulde stratosfeerballon met als payload een kleine 70cm->2m transponder en een 23cm ATV zendertje. Er zijn dus twee frequenties waar je op kunt peilen. Ik vormde dit jaar een team met Wouter (een ex Rohde & Schwarz collega) en Max (een huidige DARE collega, tevens cursist bij Johan PA3GER) en wij besloten door gebrek aan 23cm apparatuur uitsluitend op 2 meter te peilen. Wat hadden we zoal aan boord?

• Een Fokzbox 2m peilontvanger welke in kon lenen van Marcel PA3AUV
• Een zelfbouw HB9CV 2m peilantenne voor aan de Fokzbox
• Een zelfbouw doppler set met Commtel COM102 ontvanger
• Een Yaesu FT1XDE portofoon om PI2NOS te beluisteren ivm tips van de commandocentrale

We bekeken op internet de windrichtingen op verschillende hoogtes en voorspelden dat de ballon een soort “sinusvorm” over de A12 als route zou afleggen richting het oosten.

Normaal gesproken werd de ballon rond 13:00 uur opgelaten vanaf het KNMI in De Bilt, maar dit jaar voor het eerst werd de ballon op een onbekende plaats opgelaten. Omdat de wind hard van west naar oost waaide, gingen wij er van uit dat de oplaatplaats ergens in de buurt van de Noordzeekust zou zijn. Vanaf 12 uur zaten Wouter, Max en ik onder het genot van een broodje achter de laptop de live beelden van het commandocentrum te volgen. We hoopten dat we iets van de oplaatplaats konden herkennen, zodat dat raadsel alvast opgelost was. Maar helaas, meer dan een paar garageboxen, heel veel weilanden en een kronkelend riviertje (achteraf de Eem bij Soest) was er niet te herkennen. Dus sprongen we om 13:05 uur in de (van te voren opgetuigde) auto van Wouter. Van collega Onno PA3AKP kregen we bericht dat de Sonde op 60 graden te horen was, gemeten vanuit Den Haag.

We kalibreerde de doppler peiler op een landweggetje en tot onze grote verbazing concludeerde we dat de ballon zich niet ten westen van Utrecht bevond, maar ten oosten! Zou de doppler ons in de steek laten? Op de parkeerplaats van een sportvereniging stapten we uit de auto voor een handmatige peiling met de Fokzbox en de HB9CV, en ook die gaf duidelijk oost aan. Prima, gas erop!

Al rijdend in de richting van het ledje van de doppler kwamen we via de A12 en de A27 uiteindelijk op de A28. Daar stopten we kort om even wat drinken in te slaan. Daar kwamen we direct onze eerste vriend en concurrent tegen: Gijs PA2GN en zijn vriendin stonden er met een Fokzbox en HB9CV te ballon te peilen. We vervolgden onze weg via de A28 maar zagen op de doppler dat de ballon een scherpe bocht maakte van noord-oost naar zuid-oost, dus via de Veluwe hebben de de A12 gepakt. Het begin van de eerder voorspelde sinusvorm was compleet.

Via de A12 zijn we Duitsland ingereden. Omdat er file ontstond besloten we nog eenmaal een handmatige peiling uit te voeren op een parkeerplaats langs de weg. Daar kwamen we Erwin PE2ED tegen. We besloten dat we goed zaten en vervolgende onze weg via de Duitse A3.

We begonnen ons langzaam zorgen te maken over de afgelegde afstand, want de ballon was nog steeds aan het stijgen, en de wind was zeer fors oostwaarts. Gelukkig knalde de ballon kort daarna en in een lagere luchtlaag nam hij weer een bocht naar noord-oost. We besloten de Duitse 31 te pakken, waar we de organisatoren Mischa en Maarten tegenkwamen. Een hele prestatie! Op dat moment was de doppler peiler volledig de weg kwijt, wat maar 1 ding kan betekenen: we rijden ONDER de ballon! Het zag er op dat moment nog naar uit dat we grote kans maakten op een podiumplaats.

Nadat we waren geïnterviewd door PD2ODR van de filmploeg vervolgden we onze weg via diverse dorpjes door Duitsland. Vlak voor Munster echter raakten we het signaal kwijt. De ballon was geland en de zender was uitgevallen. Paniek! We wisten welke richting we op moesten, maar hoe veel kilometer nog? We vervolgen onze weg in een zo recht mogelijke lijn, dwars door het centrum van Munster. Daar verloren we veel tijd. Ondertussen had de volgploeg de vos gelokaliseerd middels GPS, en helaas het adres in een video op Facebook gepost. Maar daar keken wij niet, we waren druk aan het zoeken naar signaal. Uiteindelijk zijn we als 28 gefinisht, waar we een medaille en rugtas in ontvangst mochten nemen.

De 28e plek was wel teleurstellend, maar de wetenschap dat we alles op signaal hebben gepeild, en dat er een zeer groot aantal teams halverwege zijn afgevallen maakt ons toch trots.

Op de terugweg hielden we nog een culinaire vergadering bij de McDonalds, waar we bespraken wat we goed en fout deden en hoe we volgend jaar in de top 10 gaan eindigen. Ondertussen schoven diverse amateurs gezellig bij ons aan.

Na 650 kilometer waren we om 22:30 uur thuis.